Αντικοινωνική Διαταραχή Προσωπικότητας

Η αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας είναι μια κατάσταση ψυχικής υγείας που χαρακτηρίζει άτομα με πρότυπα μακροχρόνιας χειραγώγησης, εκμετάλλευσης ή παραβίασης των δικαιωμάτων άλλων. Τα άτομα με αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας συνήθως εξωτερικεύουν τις συγκρούσεις τους και αγνοούν κοινούς κανόνες κοινωνικής συμπεριφοράς. Τείνουν να είναι παρορμητικοί, ανεύθυνοι, κυνικοί και σκληροί. Είναι πιθανό να μη δείχνουν σεβασμό για άλλους ανθρώπους και να μην νιώθουν μεταμέλεια όταν έρχονται αντιμέτωποι με τις επιπτώσεις που έχει σε άλλους η συμπεριφορά τους.

Παρουσιάζοντας συχνά έλλειψη ενσυναίσθησης, τα άτομα αυτά παρουσιάζουν περιφρόνηση για τα συναισθήματα, τα δικαιώματα και τα δεινά των άλλων. Μια διογκωμένη αίσθηση του εαυτού μπορεί να τους κάνει να αισθάνονται ότι δεν αξίζει να ασχοληθούν με απλές δουλειές ή δραστηριότητες, ή μπορεί να μην τους ανησυχούν τρέχοντα ζητήματα και το μέλλον τους. Οι άνθρωποι με αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας τείνουν επίσης να είναι υπερβολικά ισχυρογνώμονες, σίγουροι για τον εαυτό τους ή υπεροπτικοί. Είναι πιθανό να εμφανίζουν μια επιφανειακή γοητεία και μπορούν να γίνουν αρκετά ευφράδεις στην προσπάθεια τους να εντυπωσιάσουν τους άλλους. Επιπλέον, μπορεί να είναι επιπόλαιοι και να εκμεταλλεύονται τους άλλους στις σεξουαλικές τους σχέσεις.

Άτομα με αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας έχουν συχνά ιστορικό νομικών προβλημάτων, ως αποτέλεσμα επιθετικών και ανεύθυνων συμπεριφορών, καθώς και έντονων – ακόμη και βίαιων – σχέσεων.

Η αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας πιθανότατα να αναφέρεται ως ψυχοπάθεια ή κοινωνιοπάθεια, αν και κανένας από τους δύο όρους δεν αναγνωρίζεται επίσημα για διάγνωση.

Πόσο συχνή είναι η Αντικοινωνική Διαταραχή Προσωπικότητας;

Η αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας είναι κατά 70% πιο διαδεδομένη στους άντρες παρά στις γυναίκες. Κατά τη διάρκεια μιας δεδομένης περιόδου 12 μηνών, ένα ποσοστό μεταξύ του 0,2 και του 3,3% του πληθυσμού εμφανίζει τη διαταραχή. Η συνθήκη αυτή είναι αρκετά κοινή σε ανθρώπους που βρίσκονται στη φυλακή.

Συνοδές Διαταραχές

Η διαταραχή αυτή συνοδεύεται κατά κύριο λόγο από κατάχρηση ουσιών και κυρίως από αλκοολισμό. Τα άτομα με τη διαταραχή διατρέχουν υψηλό κίνδυνο να στραφούν στις ουσίες ή στο αλκοόλ, καθώς τους βοηθά να μετριάσουν την ένταση, την ευερεθιστότητα και την πλήξη.

Ενδείξεις και Συμπτώματα

Οι άνθρωποι με αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας μπορεί:

Να φαίνονται ευφυείς και γοητευτικοί
Να είναι καλοί στο να κολακεύουν και να χειρίζονται τα συναισθήματα των άλλων.
Να παραβιάζουν επανειλημμένως τον νόμο
Να αδιαφορούν για τη δική τους ασφάλεια, αλλά και για των άλλων
Να έχουν προβλήματα με κατάχρηση ουσιών
Να ψεύδονται, να κλέβουν και να διαπληκτίζονται συχνά
Να μην εκφράζουν ενοχές ή τύψεις
Να είναι συχνά θυμωμένοι ή αλαζονικοί

Τα συμπτώματα τείνουν να κορυφώνονται στο τέλος της εφηβείας και στην αρχή της δεκαετίας των είκοσι χρόνων. Όπως με τις περισσότερες διαταραχές προσωπικότητας, η ένταση της αντικοινωνικής διαταραχής προσωπικότητας συνήθως μειώνεται με την ηλικία. Όταν φτάνουν τα 40 ή τα 50 τους χρόνια, οι περισσότεροι άνθρωποι βιώνουν λιγότερα από τα έντονα συμπτώματα.

Διάγνωση

Η διάγνωση των διαταραχών προσωπικότητας, όπως η αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας, γίνεται συνήθως από εκπαιδευμένο επαγγελματία ψυχικής υγείας, δηλαδή από ψυχολόγο ή ψυχίατρο. Οι οικογενειακοί και οι γενικοί ιατροί συνήθως δεν είναι επαρκώς εκπαιδευμένοι ή εξοπλισμένοι για να κάνουν αυτό το είδος ψυχολογικής διάγνωσης.

Η διάγνωση της διαταραχής γίνεται βάσει μιας ψυχολογικής αξιολόγησης που εκτιμά το ιστορικό και την ένταση των συμπτωμάτων. Για να διαγνωστεί κάποιος με αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας, πρέπει να έχει εμφανίσει συμπεριφορές αντικοινωνικής συμπεριφοράς από την ηλικία των 15 ετών, αν και μόνο ενήλικες 18 ετών και άνω μπορούν να διαγνωστούν με αυτή τη διαταραχή.

Επιπλέον, πρέπει να υπάρχουν τα περισσότερα από τα ακόλουθα συμπτώματα:

Αδυναμία συμμόρφωσης στις κοινωνικές νόρμες που σχετίζονται με τις νόμιμες συμπεριφορές, όπως υποδεικνύεται από επανειλημμένες πράξεις που οδηγούν σε σύλληψη.
Δολερότητα, όπως υποδηλώνεται από τα επαναλαμβανόμενα ψέματα, από τη χρήση ψευδωνύμων ή την εξαπάτηση άλλων για προσωπικό κέρδος ή ευχαρίστηση.
Παρορμητικότητα ή αδυναμία μελλοντικού σχεδιασμού
Ευερεθιστότητα και επιθετικότητα, όπως υποδηλώνεται από επαναλαμβανόμενους σωματικούς διαπληκτισμούς ή επιθέσεις
Παράτολμη αδιαφορία για την ασφάλεια του ιδίου ή για τους άλλους
Σταθερή ανευθυνότητα, όπως υποδηλώνεται από την επιλαμβανόμενη αδυναμία να διατηρήσει συνεπή επαγγελματική συμπεριφορά ή να τηρήσει οικονομικές υποχρεώσεις
Έλλειψη μεταμέλειας, όπως υποδεικνύεται από την αδιαφορία ή την εκλογίκευση των πράξεών του όταν πληγώνει, κακομεταχειρίζεται ή κλέβει κάποιον

Θεραπεία

Η αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας αποτελεί μία από τις πιο δύσκολα θεραπεύσιμες διαταραχές. Τα άτομα με αυτή τη διαταραχή σπάνια αναζητούν θεραπεία από μόνα τους. Είναι πιθανό να ξεκινήσουν θεραπεία μόνο όταν αυτό απαιτείται από το δικαστήριο.

Η θεραπεία περιλαμβάνει συνήθως μακροχρόνια ψυχοθεραπεία με θεραπευτή που έχει εμπειρία στη συγκεκριμένη διαταραχή. Ομάδες υποστήριξης ειδικά προσαρμοσμένες στην αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας είναι αρκετά βοηθητικές. Άτομα με αυτή τη διαταραχή συνήθως αισθάνονται μεγαλύτερη άνεση στο να συζητούν τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές τους με τους ομότιμους τους σε ένα τέτοιο υποστηρικτικό περιβάλλον.