
Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής
Τι είναι οι Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής;
Οι διαταραχές πρόσληψης τροφής είναι παθήσεις που προκαλούν δραματικές αλλαγές στην καθημερινή διατροφή του πάσχοντος, όπως η κατανάλωση εξαιρετικά μικρών ποσοτήτων τροφής ή η σοβαρή υπερκατανάλωση τροφής. Ένα άτομο με διατροφική διαταραχή μπορεί να ξεκινήσει να τρώει μόνο μικρότερες ή μεγαλύτερες ποσότητες τροφής, αλλά σε κάποιο σημείο, η επιθυμία να τρώει λιγότερο ή περισσότερο βγαίνει εκτός ελέγχου. Οι διατροφικές διαταραχές – όπως η ανορεξία, η βουλιμία και η διαταραχή επεισοδιακής υπερφαγίας – είναι μερικές από τις πιο απαιτητικές ψυχικές ασθένειες, καθώς περιλαμβάνουν ακραία συναισθήματα ή συμπεριφορές και συμπεριφορές που σχετίζονται με το βάρος και τις διατροφικές συνήθειες. Χωρίς θεραπεία, μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρές ιατρικές επιπλοκές, ακόμη και σε θάνατο σε ορισμένες περιπτώσεις.
Οι τρεις πιο συνηθισμένοι τύποι διατροφικών διαταραχών είναι η ανορεξία, η βουλιμία και η διαταραχή επεισοδιακής υπερφαγίας:
Η νευρική ανορεξία είναι μια σοβαρή, μερικές φορές χρόνια και δυνητικά απειλητική για τη ζωή διαταραχή πρόσληψης τροφής που ορίζεται ως η αδυναμία διατήρησης του βάρους που αντιστοιχεί με το 85% του βάρους που συνιστάται για το άτομο. Πολλοί άνθρωποι με νευρική ανορεξία θεωρούν ότι είναι υπέρβαροι, ακόμα και όταν είναι σαφώς λιποβαρείς. Γίνονται εμμονικοί με την κατανάλωση φαγητού και τον έλεγχο του βάρους τους. Τα άτομα με νευρική ανορεξία συνήθως ζυγίζονται επανειλημμένα, ρυθμίζουν προσεκτικά τις μερίδες φαγητού και τρώνε πολύ μικρές ποσότητες μόνο συγκεκριμένων τροφών. Μερικοί μπορεί επίσης να εμφανίσουν υπερφαγία που ακολουθείται από ακραία δίαιτα, υπερβολική άσκηση, αυτοπροκαλούμενο εμετό ή / και κατάχρηση καθαρτικών, διουρητικών ή κλυσμάτων.
Κάποια άτομα με νευρική ανορεξία αναρρώνουν μέσω της θεραπείας μετά από ένα μόνο επεισόδιο. Άλλοι γίνονται καλά αλλά έχουν υποτροπές. Ωστόσο, άλλοι εκδηλώνουν μια πιο χρόνια, ή ανθεκτική μορφή νευρικής ανορεξίας, κατά την οποία η υγεία τους επιδεινώνεται, καθώς προσπαθούν να την αντιμετωπίσουν. Τα σωματικά συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν μείωση οστικής πυκνότητας, μυϊκή αδυναμία, καρδιοπάθεια, εγκεφαλική βλάβη και πολυοργανική ανεπάρκεια. Τα άτομα με νευρική ανορεξία έχουν 18 φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν πρόωρα σε σύγκριση με άτομα παρόμοιας ηλικίας στον γενικό πληθυσμό.
Η νευρική βουλιμία χαρακτηρίζεται από ένα καταστροφικό μοτίβο υπερβολικής κατανάλωσης – ανεξέλεγκτες εκρήξεις υπερκατανάλωσης ανθυγιεινών τροφίμων – που ακολουθείται από ενοχές και αντιδραστικές συμπεριφορές για τον έλεγχο του βάρους, εξαλείφοντας αυτά που έχουν φαγωθεί. Αυτή η «εκκαθάριση» μπορεί να περιλαμβάνει αυτοπροκαλούμενο εμετό και κατάχρηση καθαρτικών, κλύσματος ή διουρητικών. Τα άτομα με βουλιμία μπορεί επίσης να γυμνάζονται υπερβολικά ή να περιορίζουν σοβαρά την πρόσληψη τροφής τους με εξαντλητικές δίαιτες.
Σε αντίθεση με τα άτομα με νευρική ανορεξία που είναι σαφώς πολύ λεπτά, τα άτομα με νευρική βουλιμία συνήθως διατηρούν ένα υγιές ή φυσιολογικό βάρος ή μπορεί να είναι ελαφρώς υπέρβαρα. Έχουν επίσης εμμονή με το βάρος και είναι μονίμως δυσαρεστημένοι με το σώμα και τα κιλά τους. Ο κύκλος υπερφαγίας και εκκαθάρισης μπορεί να προκύψει οπουδήποτε, με συχνότητα από αρκετές φορές την εβδομάδα έως πολλές φορές την ημέρα. Συνήθως πραγματοποιείται κρυφά, επειδή το άτομο έχει αισθήματα ντροπής ή αηδίας. Τα σωματικά συμπτώματα περιλαμβάνουν χρόνια φλεγμονή και πονόλαιμο, σάπια δόντια, εντερικά προβλήματα, σοβαρή αφυδάτωση και ανισορροπίες ηλεκτρολυτών, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν καρδιακή προσβολή.
Η διαταραχή επεισοδιακής υπερφαγίας είναι η πιο διαδεδομένη διαταραχή πρόσληψης τροφής στις ΗΠΑ. Περιλαμβάνει την κατανάλωση πολύ μεγάλων ποσοτήτων τροφής σε σύντομο χρονικό διάστημα. Αν και αυτή η συγκεκριμένη διαταραχή μπορεί να αναπτυχθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, εμφανίζεται περισσότερο στους νέους ενήλικες. Σε αντίθεση με τις άλλες διατροφικές διαταραχές, το 1/3 έως το 1/4 των ασθενών με διαταραχή υπερφαγίας είναι άνδρες. Έχει επίσης συνδεθεί με την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD)
Ένα άτομο με διαταραχή υπερφαγίας χάνει τον έλεγχο της κατανάλωσης φαγητού. Ωστόσο, σε αντίθεση με τη νευρική βουλιμία, οι περίοδοι υπερβολικής κατανάλωσης δεν ακολουθούνται από εκκαθάριση, υπερβολική άσκηση ή νηστεία. Ως αποτέλεσμα, τα άτομα με διαταραχή υπερφαγίας είναι συχνά υπέρβαρα ή παχύσαρκα και διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων και υψηλής αρτηριακής πίεσης. Η υπερβολική τους κατανάλωση δημιουργεί συναισθήματα ντροπής, ενοχής και δυσφορίας, τα οποία μπορούν να προκαλέσουν ακόμη μεγαλύτερη κατανάλωση φαγητού.
Πόσο συχνές είναι οι Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής;
Επιστημονικές μελέτες δείχνουν ότι σχεδόν ένας στους 20 ανθρώπους θα εμφανίσει συμπτώματα διαταραχής πρόσληψης τροφής κάποια στιγμή στη ζωή του. Εκδηλώνονται συχνά κατά τη διάρκεια της εφηβείας ή των πρώτων χρόνων της ενήλικης ζωής, αλλά μπορεί να εμφανιστούν και κατά την παιδική ηλικία ή αργότερα στη ζωή. Μια νέα μελέτη εκτιμά ότι περίπου μισό εκατομμύριο έφηβοι αντιμετωπίζουν διατροφικές διαταραχές ή διαταραγμένη διατροφή. Περίπου το 2% των Αμερικανών ενηλίκων εμφανίζουν διαταραχή υπερφαγίας, τον πιο συνηθισμένο τύπο.
Διάγνωση
Τα άτομα με διαταραχές πρόσληψης τροφής πρέπει να αναζητήσουν επαγγελματική βοήθεια. Η έγκαιρη διάγνωση και παρέμβαση είναι σημαντικοί παράγοντες για την επίτευξη αποκατάστασης. Οι διατροφικές διαταραχές μπορεί να γίνουν χρόνιες, εξασθενητικές ακόμη και απειλητικές για τη ζωή. Η διάγνωση των διαταραχών αυτών γίνεται από έναν ειδικευμένο γιατρό με βάση τις ενδείξεις και τα συμπτώματα αυτών των ασθενειών. Ενώ πολλοί άνθρωποι μπορεί να αποκτήσουν ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες και να εκφράσουν ανησυχίες με την εικόνα του σώματός τους, τα άτομα με διατροφικές διαταραχές αντιμετωπίζουν σοβαρή δυσλειτουργικότητα εξαιτίας των συμπτωμάτων τους.
Θεραπεία
Σε γενικές γραμμές, η θεραπεία αυτών των ιδιαίτερων διαταραχών περιλαμβάνει μια διεπιστημονική ομάδα γιατρών που θα βοηθήσουν το άτομο να αντιμετωπίσει μια τέτοια διαταραχή. Η ομάδα αυτή συνήθως αποτελείται από γιατρό πρωτοβάθμιας περίθαλψης, διατροφολόγο, θεραπευτή και ψυχίατρο. Δουλεύοντας μαζί, τα μέλη της θεραπευτικής ομάδας μπορούν να καλύψουν τις ιατρικές, διατροφικές και ψυχικές ανάγκες των ατόμων με διαταραχές πρόσληψης τροφής. Η φροντίδα θα πρέπει να συντονίζεται και να παρέχεται από επαγγελματία ψυχικής υγείας με ειδίκευση και εμπειρία στην αντιμετώπιση αυτών των διαταραχών.
Συνήθως, την πιο αποτελεσματική και μακράς διάρκειας θεραπεία για διατροφικές διαταραχές αποτελεί μια μορφή ψυχοθεραπείας ή ψυχολογικής συμβουλευτικής, που παράλληλα δίνει ιδιαίτερη προσοχή στις ιατρικές και διατροφικές ανάγκες του ατόμου. Η θεραπεία πρέπει να εστιάζει στα συμπτώματα της διαταραχής και στις ιατρικές συνέπειες, αλλά και στις ψυχολογικές, βιολογικές, διαπροσωπικές και πολιτισμικές αιτίες που ευνοούν ή διατηρούν τη διατροφική διαταραχή.
Πολλά άτομα με διαταραχές πρόσληψης τροφής ανταποκρίνονται στην εξωνοσοκομειακή θεραπεία, όπως για παράδειγμα στην ατομική, ομαδική ή οικογενειακή θεραπεία τη διαχείριση ιατρικών συμπτωμάτων από τον πάροχο πρωτοβάθμιας περίθαλψης. Οι ομάδες υποστήριξης, η συνάντηση με διατροφολόγο και η ψυχιατρική φαρμακευτική αγωγή, χορηγούμενη υπό την προσεκτική επιτήρηση γιατρού, έχει επίσης αποδειχθεί αποτελεσματικός συνδυασμός για ορισμένα άτομα. Η θεραπεία που βασίζεται στις οικογενειακές σχέσεις αποτελεί μια καλά εδραιωμένη
θεραπεία για οικογένειες με ανήλικα παιδιά. Για τα παιδιά και τους εφήβους, ο συγκεκριμένος τύπος θεραπείας θεωρείται πολύ σημαντικός.
Η ενδονοσοκομειακή φροντίδα (συμπεριλαμβανομένης νοσηλεία σε νοσοκομείο ή σε ειδική μονάδα για άτομα με διατροφικές διαταραχές) είναι απαραίτητη όταν μια διαταραχή πρόσληψης τροφής οδηγεί σε σωματικά προβλήματα που μπορεί να γίνουν απειλητικά για τη ζωή του ατόμου, ή όταν η διαταραχή προκαλεί έντονα ψυχολογικά η συμπεριφορικά προβλήματα. Η μετέπειτα παρακολούθηση, μετά την ολοκλήρωση της νοσηλείας, συνήθως είναι απαραίτητη για την εξασφάλιση συνεχούς αποκατάστασης και για την επίλυση ζητημάτων που αποτελούν τον πυρήνα των διατροφικών διαταραχών.
Η θεραπεία της νευρικής ανορεξίας
Η θεραπεία της νευρικής ανορεξίας περιλαμβάνει τρεις συνιστώσες:
Την επαναφορά υγιούς βάρους
Αντιμετώπιση των ψυχολογικών ζητημάτων που σχετίζονται με τη διαταραχή
Πρόληψη υποτροπών και μείωση των συμπεριφορών ή σκέψεων που οδηγούν στη μη-επαρκή
Κάποιες έρευνες προτείνουν ότι η χρήση φάρμακων, όπως αντικαταθλιπτικών, αντιψυχωσικών και σταθεροποιητών διάθεσης, μπορεί να βοηθήσουν κάποιους ασθενείς με διαταραχές πρόσληψης τροφής, κυρίως με την αντιμετώπιση του άγχους και των καταθλιπτικών συμπτωμάτων που εκδηλώνονται συχνά με τις διατροφικές διαταραχές. Διαφορετικοί τύποι ψυχοθεραπείας, συμπεριλαμβανομένων της ατομικής, της ομαδικής και της οικογενειακής θεραπείας, μπορούν να βοηθήσουν στον εντοπισμό των ψυχολογικών βάσεων, από τις οποίες ξεκινά η εμφάνιση των διαταραχών αυτών.
Η θεραπεία της νευρικής βουλιμίας
Για τη μείωση της υπερφαγίας και των εκκαθαριστικών συμπεριφορών, ένας ασθενής μπορεί να περάσει από συναντήσεις με διατροφολόγο και ψυχοθεραπεία, κυρίως γνωστική-συμπεριφορική θεραπεία (CBT), ή να ακολουθήσει μι φαρμακευτική αγωγή. Η CBT βοηθάει το άτομο να εστιάσει στα τρέχοντα προβλήματά του και τρόπους επίλυσης αυτών. Η CBT που είναι προσαρμοσμένη στην αντιμετώπιση της βουλιμίας είναι αποτελεσματική στην αλλαγή συμπεριφορών υπερφαγίας και εκκαθάρισης, καθώς και στη δημιουργία αποτελεσματικότερων στρατηγικών διαχείρισης. Η θεραπεία μπορεί να είναι ατομική ή ομαδική, και η φαρμακευτική αγωγή είναι κάποιες φορές βοηθητική.
Η θεραπεία της διαταραχής επεισοδιακής υπερφαγίας
Οι επιλογές θεραπείας αυτής της διαταραχής είναι παρόμοιες με αυτές που χρησιμοποιούνται για τη νευρική βουλιμία. Η ψυχοθεραπεία, και ιδιαίτερα η CBT που είναι προσαρμοσμένη στο άτομο, έχει αποδειχθεί αποτελεσματική. Και πάλι, αυτός ο τύπος θεραπείας προσφέρεται σε ατομικό ή ομαδικό πλαίσιο. Τα αντικαταθλιπτικά μπορεί να ελαττώσουν τα επεισόδια υπερφαγίας και να βοηθήσουν στη μείωση της κατάθλιψης σε κάποιους ασθενείς.
Συνοδές Διαταραχές
Οι διαταραχές πρόσληψης τροφής εμφανίζονται σε ανθρώπους με άλλες ψυχικές νόσους, όπως κατάθλιψη, αγχώδεις διαταραχές και καταχρήσεις. Για τα άτομα με τέτοιου είδους συννοσηρότητα, η αποτελεσματική θεραπεία της δεύτερης διαταραχής είναι πολύ σημαντική για την κατάλληλη αντιμετώπιση της διατροφικής διαταραχής.
Απευθυνθείτε στην Κλινική «Άγιος Χαράλαμπος» εάν υποφέρετε από ψυχολογικά προβλήματα, εάν έχετε μια διαταραχή που επηρεάζει τη σκέψη σας, τα συναισθήματά σας, τη διάθεσή σας, την ικανότητά σας να επικοινωνείτε με τους άλλους ή τον τρόπο που καθημερινά λειτουργείτε.